Laatst werd ik voor een consult bij een paard gevraagd dat niet helemaal lekker liep. Geen grote problemen, gelukkig maar.
Mij werd verteld dat de opdracht was gegeven een oefening te doen; de Belly-lift of Bellylift.
Ik hoor dit wel vaker en als je daarover gaat nadenken is het eigenlijk een niet effectief trucje.
De oefening bestaat uit de rug te laten opbollen door onder de buik te duwen. Als het lukt, komt de rug inderdaad omhoog. Het doel is, zo wordt geleerd, de rug los te maken en de buikpieren te versterken!
Maar dit trucje is puur gebaseerd op een reflex.

Heeft dit zin?

Wat is een reflex en welke functie heeft een reflex?
Een reflex is een onwillekeurige reactie van de spieren op een prikkel. Dus denkwerk komt hier niet aan te pas.
De reactie op een prikkel is direkt en snel omdat het niveau van de reflex op het ruggenmerg blijft. We noemen dit een spinale reflex. Dit wil zeggen dat de prikkel niet via de hersenen naar de rug toe gaat om vervolgens een reactie te geven. Reflexen hebben voor het lichaam vaak een beschermende functie; jouw hand komt tegen een hete kookplaat en je trekt jouw hand weg voordat je je bewust bent dat het heet is. Maar goed ook want de weg naar te hersenen en de reactie terug naar de spieren zou veel te lang duren en je zou jouw hand verbranden.

Is de Belly-lift of Bellylift een oefening om de rug los te maken en de buikspieren sterker te maken?
Een prikkel onder de buik van het paard, of beter gezegd een prikkel op het borstbeen, geeft als reactie het aanspannen van de buikspieren en het opbollen van de rug. Nog zo’n oefening, die vaak geleerd wordt, is met de hoefkrabber over de bilspieren gaan. Dit geeft als reactie het kantelen van het bekken en het opbollen van de rug.
Dit zijn reflexmatige reacties op een prikkel en het paard reageert dus automatisch zonder zich bewust te zijn van wat er gebeurt. Vergelijk dat maar met de kniepeesreflex. Tik tegen de pees net onder de knieschijf en het been strekt zich. Dit fenomeen kan je niet tegen gaan en je bent je ook niet bewust van het strekken van jouw been.
Stel dat je het bovenbeen sterker wilt maken, wat voor oefeningen geeft de fysiotherapeut mee? Dat kunnen oefeningen zijn waarbij je de knieën buigt en strekt. Maar er zijn nog nooit oefeningen geweest waarbij je de kniepees gebruikt. Waarom niet? Omdat het een reactie is die we niet bewust uitvoeren, dus reflexmatig is en geen spierversterkend effect heeft.

De vraag is dan ook: Waarom doen we dit soort reflexenoefeningen bij paarden met als doel het bewust worden van de buikspieren of om de buikspieren sterker te maken?

Het antwoord is duidelijk: Geen idee! Want dit heeft niet het beoogde effect!

Maar wat dan wel?
Buikspieren zijn een onderdeel van myofasciale bewegingsketens. Paarden (en mensen ook) bewegen altijd in patronen waarbij spieren in een bepaalde volgorde aanspannen. We noemen dit coördinatie. Gebeurt dit niet op een goede manier dan krijgen we vroeg of laat te maken met blessures.
Dus door in bewegingsketen te trainen worden ook alle spieren in het bewegingspatroon sterker en gewrichten mobieler en wordt het paard zich bewust van hoe en waar hij beweegt. Ook om die reden is een prikkeling van een enkele spier niet zinvol.